
ထမင္းအသက္ ခုနစ္ရက္၊ ေရအသက္ တစ္မနက္လုိ႔ ဆုိ႐ုိးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရဟာ လူသားေတြရဲ႕ အသက္ရွင္သန္ေရးမွာ အေရးပါေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူေတြရဲ႕ အေလးခ်ိန္ ခုနစ္ဆယ္ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ေရျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္ အရြယ္ေရာက္ၿပီး လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေလးခ်ိန္ ၆၅ ကီလုိရွိရင္ ေရက လီတာ ၄၀ ပါဝင္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္မွာရွိတဲ့ ဒီေရ ၄၀ လီတာဟာ ခႏၶာကိုယ္ကို တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဆဲလ္ေတြထဲမွာ Intracellular အျဖစ္ ၂၈ လီတာနဲ႔ ဆဲလ္ေတြရဲ႕ အျပင္မွာရွိတဲ့ Extracellular အေနနဲ႔ ၁၂ လီတာ ရွိပါတယ္။ ဒီဆဲလ္ျပင္ပရွိတဲ့ ေရ ၁၂ လီတာဟာ ဆဲလ္ၾကားရည္ (Interstitial Fluid) ၁၀ လီတာခန္႔နဲ႔ ေသြးေၾကာထဲမွာ Plasma အရည္အျဖစ္ ႏွစ္လီတာခန္႔ ရွိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိေရဟာ အေျမႇးပါးေတြ အားလံုးကို ျဖတ္သန္းသြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အထက္ပါ ေရအခ်ဳိးအဆအတုိင္း တည္ရွိေနေအာင္ Osmoticpressure နဲ႔ Hydrostatic Pressure ႏွစ္ခုတုိ႔က ထိန္းညိႇေပးပါတယ္။ ေရဟာ လူ႔ခႏၶာကုိယ္မွာ မရွိမျဖစ္ အေရးႀကီးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ဓာတ္ဆား (Electrolytes) ေတြကို ထိန္းညႇိေပးဖုိ႔ပါပဲ။
ဒီဓာတ္ဆားေတြကေတာ့ ဆုိဒီယမ္၊ ပိုတက္စီယမ္၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ကလုိ႐ုိက္၊ေဖာ့စဖိတ္၊ ဘုိင္ကာဗြန္နိတ္နဲ႔ ဆာလဖိတ္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိဒီယမ္နဲ႔ ကလုိ႐ုိက္က ဆဲလ္ျပင္ပရည္မွာ အဓိကရွိၿပီး ပုိတက္စီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ေဖာ့စဖိတ္နဲ႔ ဆာလ္ဖိတ္တုိ႔က ဆဲလ္တြင္းရည္အျဖစ္ အဓိက ရွိၾကပါတယ္။ ဒီဓာတ္ဆားရည္ေတြရဲ႕ ျပင္းအား (Concentration) ေတြဟာ ေနရာအလိုက္ ကြဲျပားျခားနားမႈ ရွိၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေရနဲ႔ ဓာတ္ဆားေတြ ပံုမွန္အားျဖင့္ မွ်ေျခရွိေနမွသာ ပံုမွန္ဇီဝကမၼ လုပ္ေဆာင္မႈ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေရနဲ႔ ဓာတ္ဆား (Electrolytes) အခ်ဳိးအဆ ခ်ဳိ႕ယြင္းပါက ခႏၶာကုိယ္တြင္း Acid-Base Equilibrium မရွိေတာ့တာေၾကာင့္ ကုိယ္ခႏၶာ ဇီဝကမၼ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ (Metabolism) ပံုမွန္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွ ေန႔စဥ္ အသက္႐ွဴထုတ္တာေၾကာင့္ အေရျပားမွာ အေငြ႕ပ်ံၿပီး ေရဆံုး႐ႈံးမႈဟာ ၆၀၀ မီလီလီတာမွ ၁၀၀၀ မီလီလီတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သာမန္အားျဖင့္ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုး ေရရွစ္ဖန္ခြက္ေလာက္ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ပုိမုိေသာက္ႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ အကယ္၍ တျခားေသာ အေၾကာင္း ဥပမာ - ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ အန္တာ၊ အလြန္အကၽြံ ေခၽြးထြက္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွ ေရဆံုး႐ႈံးမႈ (Dehydration) မ်ားပါက ေရနဲ႔အတူ ဆံုး႐ႈံးခဲ့တဲ့ ဓာတ္ဆားေတြ ျပန္ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ ORS ဓာတ္ဆားရည္ တုိက္ေကၽြးသင့္ပါတယ္။
သာမန္ေရကိုလည္း ၁၅၀၀ မီလီလီတာမွ (ေရဆံုး႐ႈံးမႈ အေျခအေန ျပင္းထန္ပါက) ၂၅၀၀ မီလီလီတာ ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ Dehydration မျဖစ္ဘဲ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼ လုပ္ေဆာင္မႈ ပံုမွန္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါးစပ္ကေန ေသာက္ဖို႔ အခက္အခဲရွိရင္ ဂလူးကို႔စ္ ေသြးေၾကာသြင္းေဆးရည္ ေပးပါမယ္။ ေရေသာက္တာကို သာမန္ က်န္းမာသူ တုိင္း ေသာက္ႏုိင္သေလာက္ ေသာက္သင့္တာ မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕ေသာသူေတြမွာ ေရေသာက္မ်ားတာေၾကာင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ (Water Intoxication) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုးေရာဂါ (Congestive Heart Failure) ရွိသူနဲ႔ အသည္းေရာဂါ (Hepatic Cirrhoiss) ရွိသူတုိ႔ပါပဲ။ ဒီလုိအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေက်ာက္ကပ္မွ ေရေတြ စစ္မထုတ္ေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ ေဖာေရာင္ၿပီး ကိုယ္တြင္းေရနစ္ျခင္း (Internal Drawning) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလုိအေျခအေန ျဖစ္လာရင္ ေခါင္းမူးေခါင္းကိုက္တာ၊ ပ်ဳိ႕အန္တာ၊ စိတ္႐ႈပ္ေထြးတာ၊ ျပင္းထန္တဲ့ အေၾကာဆြဲတာေၾကာင့္ ေမ့ေျမာၿပီး အသက္ဆံုးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သာမန္လူတစ္ေယာက္က ေရကို ေန႔စဥ္လုိအပ္ခ်က္ ရွစ္ဖန္ခြက္ ေသာက္ေပးပါက ေသြးလွည့္ပတ္မႈ ေကာင္းေစတာေၾကာင့္ အသားအေရ စုိျပည္ ၿပီး ေရာဂါ ကင္းေစပါတယ္။ ေသြးလွည့္ပတ္မႈ ေကာင္းတာေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္မွ အညစ္အေၾကးေတြကို အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္တုိ႔မွ လ်င္ျမန္စြာ ဖယ္ရွားေပးတဲ့အတြက္ က်န္းမာသန္စြမ္းၿပီး အသားအေရ လွပေစပါတယ္။ အားလံုး ေရေသာက္ၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းပါရေစ။
0 comments:
Post a Comment